Η σωστή θεραπευτική στρατηγική, η συνδυαστική χρήση όλων των θεραπευτικών δυνατοτήτων, η σωστή σε συνδυασμό με την γνώση και εμπειρία του χειρουργού και των άλλων ειδικοτήτων, προσφέρουν σήμερα την ίαση σε ογκολογικές παθήσεις. εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων ο κατάλληλος συνδυασμός όλων των θεραπευτικών δυνατοτήτων, η σωστή εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων που πηγάζει από την εμπειρία, δίδουν την ίαση σε ογκολογικά περιστατικά, σε βαθμό αδιανόητο μερικά χρόνια νωρίτερα.
Τα τελευταία χρόνια ο παγκόσμιος πληθυσμός βλέπει με δέος τη ραγδαία αύξηση της εμφάνισης νέων περιπτώσεων με καρκίνο. Σχεδόν κάθε άνθρωπος έχει στον οικογενειακό ή κοινωνικό του περίγυρο κάποιον, ο οποίος αντιμετωπίζει πρόβλημα νεοπλασματικής νόσου.
Για παράδειγμα κάθε χρόνο στην Ευρώπη ανακαλύπτονται 450.000 περίπου νέες περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου.
Ο καρκίνος είναι ένα παθολογικό άθροισμα κυττάρων που μπορούν να έχουν συμπαγή ή διάσπαρτη μορφή. Ο όρος αυτός δεν αφορά μία και μόνο ασθένεια αλλά περιγράφει μία ομάδα ασθενειών με κοινό παρονομαστή τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό παθολογικών κυττάρων.
Ο ανθρώπινος οργανισμός, o οποίος αποτελείται από δισεκατομμύρια κύτταρα, έχει εκπληκτικούς μηχανισμούς που ρυθμίζουν τον πολλαπλασιασμό, την ανάπτυξη, την διαφοροποίηση και την καταστροφή των φυσιολογικών κυττάρων.
Οι καρκινικοί ιστοί διαφεύγουν από κάθε μηχανισμό ελέγχου, με αποτέλεσμα να υπερτερούν έναντι των φυσιολογικών κυττάρων και στο τέλος να προκαλούν το θάνατο του οργανισμού. Οι υπεράνθρωπες προσπάθειες των επιστημόνων και ερευνητών του πλανήτη, στοχεύουν στην κατανόηση αυτών των μηχανισμών, την καταπολέμησή τους και την ανάπτυξη στρατηγικής πρόληψης και θεραπείας.
Οι κακοήθεις όγκοι, χαρακτηρίζονται από ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και τάση διασποράς των καρκινικών κυττάρων μέσω του αίματος ή της λέμφου, η οποία θα δημιουργήσει και τις μεταστάσεις, δηλαδή εντοπίσεις του καρκίνου σε θέσεις απομακρυσμένες από την πρωτοπαθή εστία. Υπάρχουν πάνω από 200 διαφορετικοί τύποι καρκίνου που αφορούν το ανθρώπινο σώμα.
Καρκίνος και πρόληψη
Η πρόληψη του καρκίνου απαιτεί μία ενσυνείδητη στάση ζωής, αποφυγή έκθεσης σε καρκινογόνους παράγοντες και την τακτική πραγματοποίηση περιοδικών εξετάσεων (check up) οι οποίες μπορούν να ανακαλύψουν τη νόσο πριν αυτή δώσει συμπτώματα. Όσο πιο πρώιμη είναι η ανακάλυψη του καρκίνου τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες ίασης.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
Πρόκειται για ασθενείς με βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό ή εκτεθειμένους σε καρκινογόνους παράγοντες (συνήθως λόγω εργασίας), καπνιστές και ασθενείς οι οποίοι καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ. Η κατάθλιψη, το άγχος, η παχυσαρκία ευνοούν επίσης την δημιουργία κατάλληλου εδάφους για την ανάπτυξη νεοπλασμάτων.
Αντιμετώπιση του καρκίνου
Τα «όπλα» για την αντιμετώπιση του καρκίνου είναι τα φάρμακα, γνωστότερα σαν χημειοθεραπείες. Η ακτινοβολία, η οποία έχει να παρουσιάσει ακριβέστερα και πλέον αποτελεσματικά μηχανήματα, όπως το cyberknife, έχουν εξαιρετική απόδοση για συγκεκριμένα νεοπλάσματα.
Οι γονιδιακές θεραπείες, χωρίς ευρεία κλινική εφαρμογή ακόμη, υπόσχονται πολλά λόγω της δράσης τους στο καρκινικό DNA.
Χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου
Η χειρουργική τα τελευταία χρόνια έχει να επιδείξει ιλιγγιώδη πρόοδο τόσο από θέμα τεχνικής όσο και τεχνολογικής προόδου.
Πολλά νεοπλάσματα σήμερα χειρουργούνται λαπαροσκοπικά. Η λαπαροσκόπηση αποτελεί ένα όπλο τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία του καρκίνου.
Σήμερα, για παράδειγμα, οι περισσότερες περιπτώσεις για καρκίνο του παχέως εντέρου χειρουργούνται λαπαροσκοπικά με ελάχιστη κάκωση για τον οργανισμό και μεγάλη ογκολογική ασφάλεια.
Η χειρουργική όμως σε δυο θεραπευτικά πεδία έχει αλλάξει πραγματικά τα δεδομένα.
Θεραπεία των μεταστάσεων
Η ύπαρξη μεταστάσεων αποτελεί σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα. Σήμερα οι μεταστάσεις υπό προϋποθέσεις, μπορούν να θεραπευτούν και έτσι να σωθεί η ζωή του ασθενούς. Τεχνικές, όπως η χειρουργική με εξωσωματική κυκλοφορία στο όργανο ή ακόμη η χειρουργική του οργάνου έξω από το ανθρώπινο σώμα (ex vivo), η χρήση ραδιοσυχνοτήτων, η οποία μπορεί να καταστρέψει επιλεκτικά μεταστάσεις στο ήπαρ, στον πνεύμονα ή στα οστά, είναι μέρος του οπλοστασίου του ογκολόγου χειρουργού.
Βεβαίως, σε καμία περίπτωση η χειρουργική θεραπεία των μεταστάσεων δεν είναι μια απλή υπόθεση. Απαιτεί εξαιρετικό θεραπευτικό σχεδιασμό.
Την στοχευμένη χειρουργική πράξη συμπληρώνουν:
- η χημειοθεραπεία, η οποία μπορεί να είναι είτε “συστηματική”, δηλαδή να χορηγείται από φλέβα με κυκλοφορία του φαρμάκου σε όλο τον οργανισμό, είτε περιοχική δηλαδή η κυκλοφορία του φαρμάκου να αφορά μόνο το όργανο που πάσχει από μεταστάσεις.
- η ακτινοθεραπεία, η οποία σήμερα μπορεί να θεραπεύσει μεταστάσεις αλλά και πρωτοπαθείς όγκους.
Γενικευμένη περιτοναϊκή καρκινομάτωση
Η δεύτερη μεγάλη πρόοδος που έχει συντελεστεί στη χειρουργική του καρκίνου αφορά τη θεραπεία της περιτοναϊκής καρκινομάτωσης, δηλαδή τη διάσπαρτη εντόπιση των καρκινικών κυττάρων μέσα στην κοιλιά.
Μετά από πολύωρες επεμβάσεις αφαιρούνται μία, προς μία οι καρκινικές εντοπίσεις. Κατόπιν με χημειοθεραπεία όλη η περιτοναϊκή κοιλότητα “ξεπλένεται” για μια ώρα περίπου, με καρκινοτοξικά φάρμακα σε θερμοκρασία 42,5 βαθμών, για να εξουδετερωθούν και τα εναπομείναντα αόρατα κύτταρα. Το αποτέλεσμα είναι η ίαση του ενός στους 3 ή 4 ασθενείς.
Οι βιοψίες των ιστών, όπου χρειάζονται, επιβεβαιώνουν τη διάγνωση και κατόπιν την καλή πρόοδο της θεραπείας.
Οι καρκινικοί δείκτες είναι ουσίες που εκκρίνονται από τα νεοπλάσματα και η παρακολούθησή τους δίνει αξιόπιστες πληροφορίες για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Υπάρχουν δυστυχώς περιπτώσεις που παρ’ όλες τις προσπάθειες, η νόσος προχωρά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η προσπάθεια των γιατρών έχει σα στόχο την διασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής.
Το σκεπτικό είναι ότι «πρέπει να δίνουμε ζωή στις μέρες και όχι μέρες στη ζωή».
Πιστεύω πως, για λόγους ηθικής, όταν έχουν ξεπεραστεί οι δυνατότητες της θεραπείας, η αξιοπρεπής επιβίωση του ασθενούς, χωρίς πόνο και με σεβασμό στην προσωπικότητά του, είναι το χρέος των θεραπόντων.
